تغییرات خواص بیومتری، فیزیکی و آناتومی جوان‌چوب و چوب بالغ درخت توت (Morus alba) در جهت طولی و عرضی ساقه درخت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس

2 گروه آموزشی رشته صنایع چوب و کاغذ

چکیده

در این تحقیق ویژگی بیومتری الیاف، خواص فیزیکی و میکروسکوپی چوب توت موردبررسی قرارگرفته است؛ بنابراین به‌صورت تصادفی، سه اصله درخت سالم توت واقع در شهرستان بابل (استان مازندران) انتخاب و قطع شد. سه دیسک به ضخامت 5 سانتی‌متر در ارتفاع برابرسینه، ارتفاع 3 متر و ارتفاع 5/4 متر تهیه و در جهت عرضی نمونه‌های آزمونی cm2×2 به طول cm 3 از مغز به سمت پوست به‌صورت متوالی بریده و موردبررسی قرار گرفت. سپس خواص بیومتری الیاف شامل طول الیاف، قطر حفره سلولی، قطر کلی فیبر و ضخامت دیواره سلولی اندازه‌گیری شد. ویژگی‌های فیزیکی شامل دانسیته بحرانی و دانسیته خشک محاسبه شدند. همچنین مقاطع میکروسکوپی چوب نزدیک به مغز و پوست با استفاده از میکروسکوپ نوری موردمطالعه دقیق مطابق با لیست آناتومیست های جهان (IAWA) قرار گرفت. بررسی آناتومی در چوب نزدیک مغز و پوست گونه توت بیانگر تفاوت‌هایی هست. گروه‌بندی آوندها و نحوه استقرار آن در نزدیک مغز، بیشتر چندتایی در راستای شعاعی و در نزدیک پوست، بیشتر از نوع خوشه‌ای دیده شدند. اشعه‌چوبی در محدوده مغز، ناهمگن‌تر بوده درحالی‌که در نزدیک پوست، بسیاری از اشعه‌ها همگن می‌باشند. میانگین قطر مماسی حفرات آوندی در نزدیک پوست، بزرگ‌تر (237 میکرون) از چوب نزدیک مغز (144 میکرون) و همچنین ازلحاظ تخلخل در این چوب تفاوت‌هایی مشاهده‌شده است که در نزدیک پوست به‌صورت بخش روزنه‌ای و در نزدیک مغز به‌صورت نیمه بخش روزنه‌ای بوده است. نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که دانسیته خشک و بحرانی از مغز به سمت پوست درخت روند صعودی و از پایین درخت به سمت تاج درخت روند نزولی داشته است؛ و نتایج بیومتری الیاف بیانگر آن است در درخت توت هم در جهت عرضی و هم در جهت طولی ازلحاظ طول، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بطوریکه خواص بیومتری الیاف از مغز به سمت پوست روند صعودی داشتند. میانگین طول، قطر کلی، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره الیاف به ترتیب برابر با 51/1 میلی‌متر، 25/27 میکرون، 74/18 میکرون و 5/8 میکرون اندازه‌گیری شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] Karami, E., Pourtahmasi, K. and Shahverdi, M., 2010. Wood Anatomical Structure of Morus alba L. and Morus nigra L., Native to Iran. Journal Notulae Scientia Biologicae, 2 (4):129-132.
[2] Parsa-pajouh, D. and Schweingruber, F.H., 2001. Atlas of the woods of north of Iran. Tehran University Publications, 136p.
[3] Hassanpoortichi, A. and Rezanezhad divkolae, M., 2019. Anatomical, physical and biometric properties of Ficus carica wood in longitudinal and transverse direction of tree stem. Iranian Journal of Wood and Paper Science Research, 34(2): 228-241. (In Persian).
[4] Efhamisisi, D. and Saraeyan, A.R., 2009. Evaluation of anatomical and physical properties of juvenile/mature wood of Populus alba and Populus × euramericana. Iranian Journal of Wood and Paper Science Research, 24(1): 134-147. (In Persian).
[5] Wheeler, E.A., Baas, P. and Gasson, P.E., 1989. IAWA list of microscopic features for hardwood identification. IAWA Journal, 10:219–332.
[6] Franklin, G.L., 1945. Preparation of thin sections of synthetic resins and wood-resin composites, and a new
Macerating method for wood. Nature, 155:3924. 51.
[7] ISO 13061-2., 2014. “Physical and mechanical properties of wood. Test methods for small clear wood specimens. Determination of density for physical and mechanical tests,” International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
[8] Zobel, B. and Van Buijtenen, J.P., 1989. Wood variation: Its causes and control. Springer- Verlag, Berlin, Germany, 363p.
[9] Zobel, B. and Sprague, J., 1998. Juvenile wood in trees. Springer-Verlag, New York, p 300.
[10] Mahdavi, S., Hossinzade, A., Familian, H. and Habibi, M.R., 2006. The relationship between fibre dimension and wood density with diameter growth and age in the Eucalyptus camaldulensis Dehnh. Iranian Journal of Wood and Paper Research, 19: 69-95. (In Persian).
[11] Marsoem, S.N,. Haryanti, E. and Lukmandaru, G., 2002. Radial and axial variation in the fibre dimensions and cell proportion of Auri (Acacia auriculiformis) wood grown in the community forest. The fifth Pacific Regional Wood Anatomy Conference, Hosted by Gadjah Mada University, Yogyakarta, Indonesia Sep 9-14.
[12] Adamopoulos, S .and Voulgaridis, E., 2002. Within tree variation in growth rate and cell dimensions in the wood of Black locust (Robinia pseudoacacia), IAWA, 23:191–199.
[13] Pourtahmasi, K. and Se Golpayegani, A., 2008. Introducing Mulberry’s wood (Morus alba L.) used in bowl shaped musical instruments of Iran. In: Leconte S, Vaiedelich S (eds) Le bois: instrument du patrimoine musical. 29 May 2009 Cite´ de la Musique, Paris.