1
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، بجنورد،ایران
2
اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان خراسان شمالی
3
هیئت علمی
چکیده
اهمیت تمرکز بازار جهت اخذ تصمیمات و سیاست‌های دولت در جهت تنظیم بازار امری اجتناب‌ناپذیر است. در این تحقیق به منظور شناخت وضعیت بازار واردات تخته خرده‌چوب شاخص‌های بازار محاسبه گردید تا به دست‌اندرکاران و دولتمردان این صنعت جهت شناخت بازار تخته‌خرده‌چوب و شناسایی پتانسیل تولید کمک نماید. با استفاده از شاخص‌های نسبت تمرکز، هرفیندال– هیرشمن، هال- تایدمن، جامع تمرکز صنعتی و هانا-کای، ساختار بازار برای بازه زمانی سال‌های 1388 لغایت 1397 تحلیل شد. طبق محاسبات انجام شده میانگین شاخص نسبت تمرکز چهار کشور عمده صادر کننده به ایران برای دوره ده ساله مورد مطالعه به میزان 81/97 درصد از کل واردات تخته خرده چوب به کشور بوده است که نشان‌دهنده یک بازار با انحصار چندجانبه می باشد. دیگر شاخص‌ها نیز شامل شاخص هرفیندال– هیرشمن به مقدار 5561، شاخص هال تایدمن به مقدار 54/0، شاخص جامع تمرکز صنعتی به میزان 79/0 و شاخص هال تایدمن در مقادیر α برابر با 6/0به میزان 12/3، در α برابر با 5/1 برابر با 27/2 و در مقدار α برابر با 5/2 به میزان 02/2 بوده است. در نهایت نتایج گویای وضعیت بازار انحصار چند جانبه واردات تخته خرده چوب بوده است. وضعیت این انحصار با توجه به تصمیمات سیاسی و اقتصادی دولت ها و تغییر و تحول در تولید داخلی تخته خرده‌چوب در دوره ده‌ساله نوسان داشته و میزان انحصار تغییر نموده است ولی در کل، بازار واردات تخته خرده‌چوب از بازارهای انحصاری در ایران بوده و در این وضعیت بازار، کشورهای صادرکننده می توانند بر سر قیمت و میزان صادرات با یکدیگر اعتلاف نمایند. ترکیه، امارات، تایلند، ایتالیا و روسیه طی دوره مورد بررسی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران در بازار واردات تخته خرده‌چوب بوده‌اند به طوری که براساس شاخص‌ها بیشترین واردات از این کشورها بوده و نشان‌دهنده‌ی انحصار چند جانبه حاکم بر این بازار می‌باشد.
)